بینی به عنوان عضوی در مرکز صورت علاوه بر ایفای نقش کلیدی در تناسب اجزای صورت، به عنوان اندام تنفسی نیز عضو مهمی برای بدن به شمار می‌آید. جراحی زیبایی بینی عملی است برای تغییر شکل بینی که از آن می‌توان برای بزرگ کردن بینی، کوچک کردن بینی، برداشتن قوز بینی، عمل بینی گوشتی، جراحی انحراف بینی، عمل بینی استخوانی، پولیپ بینی، کوچک کردن سوراخ‌های بینی، تغییر زاویه بینی نسبت به لب بالا و اصلاح عیوب دیگر بینی بهره جست.
جراحی زیبایی بینی
جراحی زیبایی بینی مزایای بسیاری برای افرادی دارد که به دلیل شکل بینی خود مشکل تنفسی دارند. این جراحی علاوه بر زیبایی بینی به باز شدن مجرای بینی کمک کرده و نفس کشیدن را برای شما راحت تر می نماید. همچنین رینوپلاستی می‌تواند باعث رفع مشکلات مادرزادی مانند انحراف غضروف بینی یا نامتوازن بودن شکل بینی شود.
در جراحی بینی محدودیت سنی مشخصی وجود دارد سن عمل جراحی زیبایی در دختران از سن 15 سالگی و در پسران از سن 17 سالگی به شرط رشد كامل جسمی و فكری وداشتن انگیزه كافی فرد امكان‌پذیر است.
عمل جراحی پلاستیک و زیبایی بینی در اطفال، افراد مسن و کسانی که بیماری‌هایی مانند سرطان، بیماری‌های خونی، عیوب انعقادی و امراض ناتوان‌کننده مزمن، عفونت‌های حاد، بیماری‌های روانی و قلبی شدید دارند، ممنوع است.
بایدها و نبایدهای قبل از عمل جراحی بینی
شرایط جسمانی شما برای انجام عمل زیبایی بینی بسیار حائز اهمیت است، پس قبل از جراحی باید به نکات زیر توجه شود.
- کشیدن سیگار و قلیان از دو هفته قبل از جراحی ممنوع می باشد.
- از مصرف آسپرین و داروهای مشابه آن مانند پروفن دست کم دو هفته قبل از عمل خودداری شود، زیرا باعث رقیق شدن خون شده و تمایل به خونریزی را افزایش می دهند.
- در صورت ابتلا به سرماخوردگی نوبت عمل زیبایی بینی را عقب بیاندازید.
- داروی گیاهی و یا شیمیایی را با مشورت پزشک مصرف کنید.
- از 8 ساعت قبل از جراحی چیزی نخورید و نیاشامید.
- وزن خود را متعادل نگه دارید، بیمارانی که قرار است تحت جراحی قرار بگیرند نباید مشکل وزنی داشته باشند. افراد مبتلا به سوءتغذیه باید قبل از جراحی، وزن خود را متعادل کنند و اما افراد چاق یا خیلی چاق نمی‌توانند جراحی کنند چون خطر بی هوشی در آنها بالاست. این افراد باید وزن خود را کم کرده تا برای جراحی آماده شوند.
بایدها و نبایدهای بعد از عمل جراحی زیبایی بینی
- بعد از انجام عمل بینی در 24 ساعت اول برای اینکه تورم اطراف چشم کاهش یابد کیسه یخ روی آن بگذارید.
- به مدت چند هفته پس از جراحی بینی برای تنفس بهتر می‌توان روزانه در چند نوبت با محلول سرم نمکی، داخل بینی را شست‌وشو داد.
- تا دو هفته پس از عمل زیبایی بینی سعی کنید از تخلیه ترشحات بینی با فشار خودداری کنید.
- 5 الی 7 روز پس از عمل می‌توانید به مسافرت بروید برای این مورد مشکلی وجود ندارد.
- در هفته‌های اول پس از عمل از قرار گرفتن در معرض آفتاب خودداری کنید. و تا حد ممکن تا چند هفته بعد از جراحی بهتر است از عینک به خصوص عینک‌های آفتابی سنگین استفاده نشود.
- طی روزهای اول پس از عمل جراحی بینی مواظب باشید که هیچ ضربه ای به بینی وارد نشود.
- هنگام خوابیدن بهتر است تقریباً به صورت نشسته بخوابید تا ورم کمتری در ناحیه صورت ایجاد شود.
- از فعالیت‌های بدنی شدید و ورزش‌های سنگین در هفته‌های اول پس از عمل بینی خودداری کنید.
- در هفته های اول از خوردن غذاهایی که نیاز به جویدن طولانی دارند و یا غذاهایی که باعث حساسیت و خارش پوست می‌شوند، پرهیز کنید.
- در هفته اول پس از عمل، عطسه با دهان باز انجام شود و از حرکات شدید صورت هنگام خنده و یا گریه اجتناب شود.
- شستن صورت یا حمام کردن بلامانع است.
- استفاده از لنزهای تماسی چشم و مواد آرایشی یکروز بعد از عمل بلامانع است.
- بخیه های خارجی در روز پنجم پس از جراحی بینی کشیده شده و بخیه های داخلی خودبخود جذب می شوند.
- پوست بینی شما بعد از جراحی بینی نسبت به نور خورشید حساس است، بنابراین تا 8 هفته در معرض آفتاب طولانی مدت قرار نگیرید یا از کرم‌های ضد آفتاب استفاده نمائید.
- حس نوک بینی شما بعد از جراحی بینی کاهش یافته ولی در ظرف چندین هفته به حالت طبیعی برمی‌گردد.
روش های جراحی بینی
عمل بینی می تواند تحت بیهوشی عمومی یا بیهوشی موضعی انجام شود انتخاب نوع بیهوشی به پیچیدگی جراحی بستگی دارد.جراحی بینی ممکن است به صورت سرپایی انجام می شود اما گاهی اوقات هم ممکن است بیمار یک شب در بیمارستان یا محل جراحی بستری شود. جراحی که عمل بینی را انجام می دهد معمولاً متخصص گوش و حلق بینی یا جراح پلاستیک یا هر دو است .
جراحی بینی، رینوپلاستی (Rhinoplasty) به دو صورت باز و بسته انجام می شود. در روش باز بین سوراخ های بینی با یک برش ظریف، پوست به راحتی از روی بینی بلند می شود، اما در روش بسته برش‌ها از داخل بینی زده می شود. در نتیجه جای هیچ بخیه‌ای در ظاهر بینی نخواهیم داشت، با این حال در هر دو روش پوست از اسکلت بینی جدا می‌شود چرا که برای دسترسی به اسکلت بینی این کار لازم است، تا جراح بتواند تغییرات لازم را روی آن انجام دهد.
پس از اصلاح استخوان بینی، غضروف‌های نوک بینی نیز در صورت لزوم اصلاح می‌شوند، به نحوی که عیوب بینی برطرف شوند و بینی زیباتر شود و متناسب با شکل صورت شخص باشد.
جراحی بینی بسته چه مزایایی دارد؟
برش پوستی در ناحیه‌ی کلوملا را ندارد، زمان عمل کوتاه‌تر است و تورم بعد از عمل کمتر است. جراحی بینی بسته مزایا و معایبی دارد و از جمله مزایای این نوع جراحی زیبایی بینی این است که زمان جراحی کوتاه است، زخم ناشی از جراحی کمتر است، کسانی که به روش بسته جراحی انجام می‌دهند گردش خون بهتری در نوک بینی دارند و همچنین دوران نقاهت جراحی بینی بسته نسبت به عمل باز بسیار کوتاه‌تر است. هر دو روش تأثیر یکسانی دارند اما اینکه کدام یک از روش‌ها برای جراحی انتخاب شود بستگی به نظر پزشک دارد.
مزایای جراحی بینی باز
در جراحی بینی باز دید پزشک بهتر است و راحت تر می تواند تغییرات لازم را انجام دهد هچنین توانایی برای انجام عمل در بینی های مشکل سهولت در گذاشتن گرافت های غضروفی و استخوانی یا پروتز ها بیشتر است .
قبل از عمل جراحی بینی نمی‌توان به‌طور دقیق مشخص کرد که بعداز جراحی، بینی به چه شکل در خواهد آمد زیرا عوامل زیادی در شکل بینی دخیل هستند که مهمترین آن کیفیت پوست بینی است و یکی از فاکتور‌های اصلی تعیین‌کننده نتیجه نهایی عمل بینی است. غیر از پوست بینی، مهارت و تجربه جراح نیز بسیار مهم است.
تفاوت جراحی بینی باز و جراحی بینی بسته
- بیشتر جراحان بینی برای جراحی زیبایی بینی روش باز را انتخاب می‌کنند.
- در روش جراحی بینی بسته جراح دسترسی کمتری بر نوک بینی وجود دارد در حالی که در روش جراحی بینی باز این دسترسی بیشتر می‌باشد.
- جراحی بینی بسته برای افرادی که بینی آن ها مشکلات کمتری دارد بهتر است.
- در روش جراحی بینی باز قسمت کلوملای برش داده می شود در حالی که در روش بسته این برش انجام نمی‌شود.
مدل های جراحی زیبایی بینی
عمل بینی طبیعی؛ منظور این است که اشکالات ظاهری بینی مانند قوز بینی، افتادگی نوک بینی، انحراف ظاهری، پهنای نوک بینی به نحوی تغییر داده شوند که بینی دارای ظاهری طبیعی و زیبا شود.
عمل بینی نیمه فانتزی؛ منظور از بینی نیمه فانتزی مدلی است که ضمن حفظ تناسب سایز و شکل بینی با سایر اجزای صورت نوک بینی کمی از حالت طبیعی سربالاتر و قوس پشت بینی نیز کمی بیشتر باشد.در این مدل پهنای بینی از روبرو و سایز سوراخ ها نیز کمی از حالت طبیعی باریکتر خواهد بود.
مدل‌های غیر طبیعی بینی؛ از مشخصات این مدل‌ها بالا رفتن زیاد نوک بینی، قوس بیش از اندازه در پشت بینی فرو رفتگی زیاد ناحیه پره‌های بینی و کوچک شدن زیاد سایز بینی است.
انتخاب نوع جراحی بینی
اگر اشکالات بینی خفیف بوده و محدود به قوز استخوانی یا غضروفی باشد و یا سربینی نیاز به اقدام محدود داشته باشد، روش بسته ترجیح داده می‌شود، اما برای جراحی‌های ترمیمی تغییرات ظاهری بینی ناشی از ضربه، اشکالات و غیر قرینگی‌های سر بینی، اشکالات مادرزادی بینی روش باز انتخاب می‌شود. برای بینی‌های گوشتی جهت فرم گرفتن غضروف‌های ضعیف روش باز مناسب‌تر خواهد بود.
در روشهای نوین جراحی بینی سوراخ‌های بینی به هیچ وجه دست زده نمی شوند. چون چین کنار پره بینی از بین می رود و بازسازی این چین و فرورفتگی طبیعی تقریبا غیرممکن است. نکته دوم اشکالات تنفسی است که بدلیل کم شدن قطر مجرای تنفسی اتفاق می‌افتد و بسیاری از این افراد پس از سال‌های طولانی با مشکلات شدید تنفسی دست و پنجه نرم می‌کند.
انواع بینی
بینی به دو دسته ی استخوانی و گوشتی تقسیم می‌شود. در بینی گوشتی پوست ضخیم و غضروف ظریف است از ویژگی‌های دیگر بینی گوشتی می‌توان به ضخیم بودن و بلندی ارتفاع پره‌های بینی، بزرگی نوک بینی و پوستی دارای منافذ زیاد اشاره کرد.
اما بینی‌هایی که دارای پوست نازک و غضروف ضخیم هستند، بینی استخوانی نامیده می‌شوند که شانس بهتری برای جراحی دارند.
بینی های گوشتی
هدف اصلی در جراحی بینی‌های گوشتی، باریک و کوچکتر کردن بینی و زیبا سازی قسمت نوک و جمع کردن پره‌های بینی است. بینی‌های گوشتی به دو دسته تقسیم می‌شوند:
- دسته اول بینی‌هایی هستند که پوستشان چربی زیادی تولید می‌کند. درصد موفقیت جراحی در این نوع بینی‌ها بیشتر است.
- دسته دوم بینی‌هایی هستند که مقدار بافت زیر پوست آنها زیاد است، به عبارتی ضخامت پوستشان به خاطر غدد چربی نیست. جراحی این نوع از بینی‌های گوشتی دارای حساسیت بالایی است و نیاز به یک جراح خیلی ماهر دارد.
کوچک کردن بینی با آنزیم
امروزه امکان برگشت‌پذیری فرم بینی‌های گوشتی پس از جراحی به فرم قبلی دیگر رنگ باخته است، تقریباً افتادگی و برگشت بینی گوشتی با روشهای جراحی به کمترین حد ممکن و حتی نزدیک به صفر رسیده است. برای این امر غضروف‌های بینی گوشتی را در جراحی بینی تقویت می‌کنند، به طوری که غضروف میانی بینی را برداشته و برای تقویت غضروف نوک بینی مورد استفاده قرار می‌گیرد. در صورت بازگشت بینی گوشتی و یا عدم تمایل به عمل جراحی می‌توان از تزریق آنزیم برای کوچک کردن نوک بینی استفاده کرد که روشی امن، ارزان و بدون دوره‌ی نقاهت است.
تزریق آنزیم برای کوچک کردن بینی گوشتی
تزریق آنزیم در صورت تجویز پزشک و تنها برای بینی‌های گوشتی کاربرد دارد و از آنزیم‌هایی با نام هیالاز و بلورهای هیدروکسی آپاتیت کلسیم استفاده می‌شود. آنزیم زدن به بینی یک روش جایگزین کم هزینه‌تر و دارای دوره‌ی نقاهت کوتاه‌تر نسبت به جراحی بینی است. اولین چیزی که در صورت فرد مورد توجه قرار می‌گیرد و تأثیر بسیاری بر زیبایی ظاهر صورت دارد، بینی است. با این تفاسیر، در صورتی که احساس می‌کنید بینی شما ظاهری ناهمگون با صورت شما دارد و همچنین نمی‌توانید ریسک رفتن به زیر تیغ جراحی را بپذیرید، تزریق آنزیم می‌تواند گزینهی خوبی برای شما باشد تا ظاهر بینی خود اصلاح کنید. تزریق آنزیم نیازی به بیهوشی ندارد و از بی‌حسی موضعی استفاده می‌شود.
تزریق آمپول کورتون
در بعضی موارد پس از جراحی، پزشک برای کم کردن ضخامت پوست بینی و همچنین کاهش تورم ناشی از عمل، از داروی کورتون استفاده می‌کند. گاهی بعد از جراحی بینی، بینی دچار ورم می شود یا فرایند فیبروز پیشرفت می کند برای کم شدن این ورم‌ها و پیشرفت فیبروز تزریق آمپول کورتون توصیه می‌شود کورتون در برخی نواحی بینی تقریبا یک هفته بعد از جراحی زیبایی بینی تزریق می شود زیرا این ورم ممکن است باعث نگران افراد شود و زیبایی بینی را کم کند.
دوره مراقبت و بهبودی افرادی که دارای بینی گوشی هستند، طولانی‌تر است.
بینی استخوانی
- بینی استخوانی در قسمت پل بینی، دارای حالت خمیدگی و برآمدگی است و به اصطلاح قوزی شکل هست.
- بینی‌های استخوانی از لحاظ فرم ظاهری دارای قوز و پوستی نازک است و از انعطاف پذیری بالایی برخوردار می‌باشد و همچنین از بافت و غضروف مستحکم برخوردار می‌باشد.
- جراحی بینی استخوانی مشکلاتی نظیر انحراف تیغه بینی، کجی بینی، پولیپ بینی، شکستگی بینی و غیره را درمان و رفع می‌نماید.
- بازگشت برآمدگی و قوز بینی در جراحی بینی‌های استخوانی بسیار به ندرت رخ می‌دهد.
- رعایت مراقبت‌های بعد از جراحی بینی از قبیل ضربه نخوردن بینی در دوره بهبودی، چسب زدن مرتب بینی، نخوابیدن به پهلوها به مدت محدود و غیره در کوتاه‌تر شدن دوره نقاهت و نتیجه ایده آل از جراحی بینی موثر می‌باشد.
- در کل درصد موفقیت عمل زیبایی بینی استخوانی از گوشتی بالاتر و جراحی زیبایی آن از گوشتی آسان‌تر است.
عمل بینی با لیزر
لیزر قادر به ایجاد تغییرات روی استخوان بینی نخواهد بود تنها کاربرد لیزر برطرف کردن ایرادات سطحی پوست بینی از قبیل برطرف کردن آکنه می‌باشد. لیزر یک عمل ساده با استفاده از اشعه بوده که به دو صورت ، یکی برای تغییر در رنگ پوست بینی و دیگری برای افزایش حرارت در بینی و کم کردن حجم چربی بینی استفاده می‌شود. تغییر در رنگ پوست بینی یعنی تیره و روشن کردن نواحی متفاوت بینی که در نتیجه با ایجاد سایه و روشنی خاص در ظاهر بینی باعث می‌شود بینی کوچکتر به نظر برسد. و کم کردن حجم چربی بینی نیز روشی نیست که بتوان به صورت علمی و تخصصی روی آن حساب کرد که یک درمان دائمی و ترمیمی به حساب می‌آید.
این عمل ترمیمی لیزر بینی مزایایی از جمله کوتاه‌تر بودن دوران نقاهت، عدم خونریزی، عدم استفاده از تیغ و همچنین عدم وجود سختی‌هایی از جمله تامپون، جای زخم و پانسمان دارد که می‌توان در صورتی که نیاز به این نوع جراحی داشته باشید از آن استفاده کنید.
با این‌حال این درمان لیزری بدون استفاده از بیهوشی بوده و صرفا از بی حسی موضعی استفاده می‌شود، این عمل با استفاده از اشعه باعث سوختگی جزئی شده و مراقبت‌های خاصی از جمله شست و شوی ملایم ، مراقبت و دوری از گرما و نور آفتاب را دارد و همچنین برای برخی از افراد ممنوعیت دارد.
مدت زمان انجام لیزر بینی 1 الی 2 ساعت به طول می‌کشد و بعد از یکی دو روز می‌توانید فعالیت عادی خود را داشته باشید.
مزایای جراحی بینی با لیزر چیست؟
مزایای جراحی بینی با لیزر بسیار زیاد است که در ادامه به تعدادی از آنها اشاره می کنیم:
- داشتن دوره نقاهت کوتاه
- بدون نیاز به عمل جراحی جدی
- بی حسی موضعی اعمال می شود.
- نیازی به بافر نیست.
- مدت بستری بیمار در بیمارستان نسبت به سایر روش های شناخته شده جراحی بینی کوتاه تر است.
- میزان عوارض در مقایسه با روش های شناخته شده بسیار کم است.
- روند بهبودی در بافت ضخیم پوست بیمار در مدت زمان کوتاهی اتفاق می افتد.
در صورتی که بیمار پس از جراحی هیچ ضربه ای به بینی وارد نکند، مزایای جراحی بینی با لیزر قابل درک است. همچنین برای شما مهم است که از داروها و کرم های توصیه شده توسط پزشک خود استفاده کنید تا مزایای آنها را ببینید.
بیشتر بخوانیم: انواع جراحی پلاستیک
دکتر محمد ثابت | فوق تخصص جراحی پلاستیک و زیبایی