رمز و رازهای انواع جراحی بینی

با پیشرفت علم و فناوری در دهه‌های گذشته، دانش بشری در زمینه‌های مختلفی از جمله عرصه‌ی پزشکی افزایش یافته است و در حال حاضر راه‌های درمانی نوینی برای حل مشکلات و بیماری‌های افراد وجود دارد. همچنین علم پزشکی توانسته است حتی به افراد در داشتن ظاهری بی‌نقص و ایدآل کمک شایانی کند. عمل جراحی بینی نیز یکی از هدیه‌های علم پزشکی برای انسان‌هاست که متخصصان را قادر کرده مشکلات مختلف مرتبط با این عضو را حل کرده یا ظاهر آن را برای افراد تغییر دهند. در این مقاله اطلاعاتی جامع در ارتباط با جراحی بینی را ارائه خواهیم داد.

جراحی بینی چیست؟

تصور عامه مردم بر این است که عمل جراحی بینی فقط برای زیبایی صورت انجام می‌شود و این نوع جراحی هیچ نقش درمانی و پزشکی دیگری ندارد اما واقعیت این است که انواع مختلفی از عمل‌های بینی در کنار جنبه زیبایی، برای رفع نواقص بینی صورت می‌گیرد. مشکلات مختلفی می‌توانند در فرایند تنفس افراد اختلال ایجاد کنند. در فرایند جراحی بینی، پزشک متخصص با توجه به هدف مورد نظر، با استفاده از بی‌حسی موضعی یا بیهوشی، تغییرات مورد نظر را در بینی ایجاد می‌کند.

علل جراحی بینی

افراد به دلایل مختلفی تصمیم به انجام عمل جراحی بینی می‌گیرند. رایج‌ترین دلیل، وجود نقص در شکل ظاهری بینی است. در این موارد بسته به نوع و شدت نقص، عمل‌های زیبایی مختلفی برای بینی پیشنهاد می‌شود. نقص‌های درونی نیز می‌توانند افراد را مجبور به انتخاب عمل‌های جراحی بینی کنند. برای مثال در بسیاری از افراد انحراف استخوان یا بافت درونی بینی موجب ایجاد مشکل در روند طبیعی تنفس می‌شود. حتی در برخی مواقع مشکلات مختلفی مانند آپنه‌ی خواب به دلیل انحرافات ساختمان درونی بینی می‌توانند زندگی عادی فرد را مختل کنند. علاوه بر موارد ذکر شده، در بسیاری از موارد وجود مشکل در سینوس‌های فرد، دلیل اصلی انجام جراحی بینی است و فرد برای رفع مشکلات مرتبط با سینوس‌ها از جراحی بینی کمک می‌گیرند.

انواع جراحی بینی

جراحی‌های بینی با هدف‌های متعددی بر روی بیماران انجام می‌شوند. در ادامه تعدادی از رایج‌ترین انواع عمل جراحی بینی را معرفی خواهیم کرد.

جراحی زیبایی بینی (رینوپلاستی)

جراحی‌های زیبایی بینی که در زبان علمی رینوپلاستی نامیده می‌شوند، خود انواع مختلفی دارند. می‌توان گفت که رایج‌ترین عمل جراحی زیبایی، رینوپلاستی کاهشی است. همان‌طور که از اسمش پیداست، هدف نهایی این جراحی کوچک کردن اندازه‌ی بینی در نظر گرفته می‌شود. زمانی که افراد کاندید انجام این عمل می‌شوند، می‌توانند انتخاب کنند که اندازه‌ی بینیشان به طور کلی کاهش پیدا کند یا اینکه تنها اندازه‌ی قسمتی از این عضو را تغییر دهند. معمولاً در طول عمل رینوپلاستی کاهشی، برای تغییر اندازه‌ی بینی، قسمتی از گوشت و استخوان برداشته می‌شود.

نوع دیگر جراحی زیبایی بینی، رینوپلاستی افزایشی نامیده می‌شود. در طول این عمل جراحی، پزشک گوشت یا استخوان را به بافت بینی پیوند می‌زند تا شکل ظاهری آن را تغییر دهد. معمولاً بافته‌ای پیوندی از دیگر قسمت‌های بینی برداشته می‌شوند. علاوه بر این ممکن است از مواد مصنوعی مانند ایمپلنت‌ها برای شکل‌دهی به بینی استفاده شود.

رینوپلاستی پس از حادثه نیز یکی از انواع عمل‌های زیبایی رایج است. بینی یکی از اعضای آسیب‌پذیر و شکننده‌ی بدن انسان است و استخوان‌ها و بافت گوشتی به ظرافت در کنار یکدیگر قرار گرفته‌اند تا شکلی خاص ایجاد شود. در طی بروز تصادفات یا حوادث متعدد، ممکن است ساختمان متعادل بینی دچار نقص شود و نیاز به ترمیم وجود داشته باشد. حتی ایجاد شدن لخته‌های ناشی از جراحت در بینی ممکن است باعث مرگ افراد شود. بنابراین در بسیاری موارد جراحی رینوپلاستی پس از حادثه ضروری و حیاتی است.

رینوپلاستی احیاکننده نیز معمولاً پس از بروز حادثه یا در پی جراحی‌های مرتبط با سرطان اتفاق می‌افتد. زمانی که بافت بینی به‌طور کامل از بین رفته باشد، از مناطق مختلف بدن بافته‌ای موردنیاز برداشته شده و به بینی پیوند زده می‌شود تا دوباره صورت شکل طبیعی پیدا کند. به دلیل پیچیده بودن این فرایند، معمولاً به جراحی‌های ترمیمی متعددی نیاز است.

انواع دیگری از عمل جراحی بینی مانند رینوپلاستی اصلاحی نیز وجود دارند که کمتر رایج هستند. در فرایند رینوپلاستی اصلاحی، تلاش می‌شود عوارض ناشی از عمل‌های جراحی بینی قبلی اصلاح شود. مثلاً بسیاری از افراد بعد از عمل زیبایی اولیه مشکلات تنفسی پیدا می‌کنند و به عمل جراحی دیگری برای از بین بردن این مشکل نیاز دارند.

اصلاح انحراف بینی (سپتوپلاستی)

عمل سپتوپلاستی، فرایندی با هدف اصلاح تیغه‌ی بینی است. تیغه‌ی بینی، قسمتی از استخوان بینی است که بینی را به شکل عمودی به دو قسمت تقسیم می‌کند. در برخی افراد به شکل مادرزادی یا به دلیل ضربه، این تیغه دچار انحراف شده و به یک سو متمایل می‌شود و برای اصلاح آن باید عمل جراحی انجام شود. انحراف بینی می‌تواند باعث مشکل در تنفس و عفونت سینوس‌ها شود و حتی زندگی عادی فرد را مختل کند.

جراحی شاخک‌های بینی (توربینوپلاستی)

این عمل جراحی با هدف کاهش اندازه شاخک‌ها یا توربین‌های بینی انجام می‌شوند. شاخک‌های بینی ساختارهایی در اطراف تیغه‌ی بینی هستند که ممکن است ملتهب و باعث بسته شدن مجرای تنفس فرد شوند. با کاهش سایز این شاخک‌ها فرد می‌تواند تنفس عادی داشته باشد. همچنین در مواقعی شاخک‌های بینی با افزایش اندازه، شکل بینی را به هم می‌زنند و در این مواقع توربینوپلاستی به عنوان یک عمل جراحی زیبایی انجام می‌شود.

جراحی کاهش پایه آلار (آلارپلاستی)

در طی این جراحی، نوک بینی که به آن آلار نیز گفته می‌شود، اصلاح می‌شود. جراحی آلارپلاستی (Alaroplasty surgery)  برای بینی‌های گوشتی انجام می‌شود و معمولاً هدف اصلی آن اصلاح شکل ظاهری بینی فرد برای متقارن شدن آن با باقی اجزای صورت است.

جراحی پولیپ بینی (پولیپکتومی)

پولیپ‌ها بافت‌هایی هستند که در برخی مواقع در نقاط خالی بدن رشد می‌کنند و می‌توانند موجب درگیری حفره‌ها شوند. یکی از مناطقی که پولیپ‌ها دیده می‌شوند، حفره‌های بینی هستند. در این موارد بافت ایجاد شده می‌تواند تنفس طبیعی فرد را دچار اختلال کند و برای از بین بردن آن به عمل جراحی پولیپ بینی نیاز است.

جراحی‌های سینوس

سینوس‌ها در بخش بالای بینی قرار گرفته‌اند و عملکرد این دو بافت به یکدیگر وابستگی دارد، مشکلات سینوسی و عارضه‌های مرتبط با بینی می‌توانند بر یکدیگر تأثیر گذاشته و یکدیگر را تشدید کنند. به همین خاطر بسیاری از متخصصان، انواع مختلفی از جراحی‌های سینوس را نیز در دسته‌ی جراحی‌های بینی قرار می­‌دهند.

انواع روش‌های جراحی بینی (روش بسته و باز)

روش‌های مختلفی برای انجام جراحی بینی وجود دارد که براساس وضعیت بیمار و تصمیمات پزشک متخصص، عمل با استفاده از یکی از این روش‌ها انجام می‌شود. به طور کلی این فرایند به دو گروه جراحی باز و جراحی بسته تقسیم می‌شود.

جراحی بینی بسته

روش جراحی بسته به این صورت است که  بینی به‌طور کامل باز نمی‌شود و فقط دو شکاف در داخل سوراخ‌های بینی زده می‌شود. جراح از طریق شکاف‌ها تغییرات لازم بر روی بینی را اعمال می‌کند. این روش نسبت به جراحی بینی باز، پیچیدگی کمتری دارد.

جراحی بینی باز

در طی این روند، علاوه بر دو شکافی که در جراحی مدل بسته انجام می‌شود، با ایجاد شکاف در بافت میان دو سوراخ بینی، ساختمان این اندام کاملاً باز می‌شود و سپس عمل برداشتن یا تغییر شکل بافته‌ای درونی صورت می‌گیرد.

نقاط ضعف جراحی بینی باز و بسته چیست؟

علاوه بر مزیت‌ها، هر یک از این روش‌ها دارای نقاط ضعف خاصی هستند. برای مثال ممکن است جراحی بینی بسته نتواند به شکل کامل مشکلات بینی را حل کند. واقعیت این است که در بیشتر مواقع بینی افراد مشکلات متعددی دارند که باید رفع شوند و این کار با استفاده از روش بسته ممکن نیست. همچنین تغییرات ایجاد شده با این مدل جراحی، با افزایش سن از بین می‌روند و ممکن است به عمل جراحی دیگری برای ترمیم مجدد نیاز باشد. از سوی دیگر، در برخی موارد زخم ناشی از جراحی بینی باز برای تمام عمر روی صورت فرد قابل مشاهده خواهد بود. همچنین به دلیل عوارض مختلف داروی بیهوشی، بسیاری از متقاضیان ترجیح می‌دهند برای مدت زمان خیلی زیاد تحت بیهوشی نباشند.

انواع مدل‌های بینی

به‌طور کلی می‌توان گفت بینی دارای سه بخش است: بخش بیرونی که شامل بافت نرم و پوست خارجی بینی می‌شود، بخش استخوانی بینی و قسمت داخلی بینی که شامل پوست و ترشحات است. بخش استخوانی بینی در قسمت بالایی قرار دارد و در قسمت پایینی بینی استخوانی وجود ندارد. قسمت پایینی یا نوک بینی عمدتاً از پوست و غضروف تشکیل شده است. از آنجایی که پوست نسبت به تغییرات ایجاد شده در جراحی واکنش نشان می‌دهد، جنس، ضخامت و انعطاف‌پذیری آن می‌تواند دامنه‌ی تغییرات ممکن توسط جراحی را محدود کند. با توجه به بافت پوست، معمولاً بینی را به دو نوع تقسیم می‌کنند:

بینی گوشتی

افرادی که دارای بینی گوشتی هستند، بافت پوستی ضخیم‌تر و غیرقابل انعطافی دارند و به همین جهت انجام عمل جراحی برای این افراد مشکل خواهد بود. اشتباهی کوچک در طول جراحی برای بینی‌های گوشتی، می‌تواند به‌ سادگی تقارن بینی را برهم بزند و معمولاً عوارض جراحی برای افرادی که بینی گوشتی دارند بیشتر است.

بینی استخوانی

بسیاری از افراد تصور می‌کنند بینی استخوانی به معنای داشتن قوز روی استخوان بینی است، اما در واقع بینی‌های استخوانی دارای پوستی نازک و منعطف هستند و معمولاً گزینه‌های مناسب‌تری برای جراحی زیبایی بینی به حساب می‌آیند. بنابراین یک فرد ممکن است بدون داشتن استخوان بینی درشت، دارا بینی استخوانی در نظر گرفته شود.

انواع مدل‌های جراحی بینی

پیش از انجام جراحی زیبایی بینی، علاوه بر روند و روش جراحی، متقاضیان می‌توانند مدل بینی خود را نیز انتخاب کنند. بعضی از افراد ترجیح می‌دهند بینی طبیعی داشته باشند در حالی که عده‌ای دیگر به دنبال مدل‌های فانتزی‌تر برای تغییر چهره‌ی خود هستند. به‌طور کلی مدل‌های رایج و پرطرفدار بینی در بین متقاضیان شامل این موارد است.

جراحی بینی طبیعی

در جراحی طبیعی، تغییرات کمتری در ظاهر بینی داده می‌شود و پس از عمل، بینی فرد به جای انحنا دارای استخوانی صاف خواهد بود. همچنین در این مدل از جراحی فاصله و زاویه‌ی بین نوک بینی و لب‌های فرد به اندازه‌ی طبیعی است.

جراحی بینی عروسکی (فانتزی)

جراحی بینی فانتزی که بسیاری آن را با نام جراحی عروسکی می‌شناسند، مدلی از جراحی است که تغییرات بسیاری در ظاهر فرد ایجاد می‌کند. در این مدل، بینی بسیار کوچک شده و به سمت بالا کشیده می‌شود

جراحی بینی نیمه فانتزی

نتیجه‌ی این جراحی، حالتی بین جراحی طبیعی و عروسکی است. انحنای بینی در این مدل جراحی کمتر بوده و فاصله‌ی بین بینی و لب‌های فرد نیز بیشتر از مدل عروسکی است. معمولاً مدل جراحی بینی فانتزی یا نیمه فانتزی در بین خانم‌ها طرفداران بیشتری دارد، در حالی که بیشتر آقایان جراحی بینی طبیعی را ترجیح می‌دهند. در نهایت نتیجه‌ی جراحی به سایز بینی قبل از عمل و نوع بینی بستگی خواهد داشت.

نحوه عمل جراحی بینی چگونه است

عمل جراحی بینی دارای انواع مختلفی بوده و جزئیات روند هر عمل بر اساس مشکل متقاضی متفاوت خواهد بود. اما به‌طور کلی، دارای مراحل اصلی مشابهی است. در مرحله اول، نیاز است به پزشک متخصص مراجعه کرده و مشکل خود را با او در میان بگذارید. پزشک پس از انجام بررسی‌های لازم، با توجه به مشکل و نتیجه‌ی موردنظر متقاضی، نوع خاصی از عمل جراحی را به فرد پیشنهاد خواهد کرد و معایب و مزایای روش را برای وی توضیح خواهد داد.

پس از انجام آزمایشات پیش از عمل، بیمار برای ورود به اتاق جراحی آماده می‌شود. عمل‌های جراحی بینی معمولاً به بیهوشی کامل نیاز دارند. پس از بی‌هوش شدن فرد، پزشک بر اساس هدف جراحی، شکاف‌هایی در قسمت‌های مختلف بینی ایجاد کرده و عمل مورد نظر را انجام می‌دهد. سپس پوست و بافته‌ای دیگر بینی دوباره در جای خود قرار گرفته و بخیه زده می‌شوند.

دکتر محمد ثابت | فوق تخصص جراحی پلاستیک و زیبایی