جراحی پلاستیک و انواع آن
عبارت پلاستیک از واژه‌ی یونانی «plastikos» به معنای قالب یا شکل‌دهی گرفته شده است. جراحی پلاستیک (Plastic Surgery) یک نوع خاص از جراحی است که می‌تواند مشکلات ظاهری و توانایی عملکرد فرد را اصلاح کند. انواع جراحی پلاستیک به عنوان عمل‌های بازسازی کننده، منجر به اصلاح نقص‌های مادرزادی یا اصلاح جای سوختگی و دیگر ضایعات ایجاد شده در اثر تصادف، ضربه و… بر روی صورت یا بدن انجام می‌شوند. عمل‌های زیبایی نیز می‌تواند به زیباجویان به منظور بهبود ظاهر صورت و بدن آنها کمک کند.
جراحی پلاستیک پلک
جراحی پلاستیک پلک یا بلفاروپلاستی برای اشخاصی که پوست اضافی روی پلکشان دارند مناسب است و باعث از بین بردن این پوست اضافی روی پلک می‌شود، یا باعث از بین بردن پوست اضافی که بالای چشم، زیر ابرو آویزان است، می‌شود. کسانی که این جراحی را انجام می‌دهند، ظاهری جوان‌تر پیدا می‌کنند، زیرا افتادگی پلک صورت انسان را خسته و پژمرده نشان می‌دهد. جراحی پلاستیک پلک شامل جراحی پلک بالا، جراحی پلک پایین و جراحی پلک افتاده می‌شود. انتخاب هر کدام از این نوع جراحی‌ها بسته به نیاز صورت شما توسط پزشک صورت می‌گیرد و هزینه هر نوع جراحی پلک با انواع دیگر متفاوت است.
انواع جراحی پلاستیک و زیبایی
جراحی پلاستیك و زیبایی به پنج دسته جراحی فك و صورت، جمجمه، جراحی دست و میكروسكوپی، جراحی سوختگی، جراحی ترمیمی و جراحی زیبایی تقسیم می‌شود.
بعضی از رایج‌ترین اعمال جراحی پلاستیک شامل ابدومینوپلاستی یا جراحی زیبایی شکم، ریتیدکتومی یا جراحی پوست صورت و گردن برای رفع چین و چروک و کشیدن پوست، برولیفت پیشانی و ابرو، اتوپلاستی یا رفع برآمدگی گوش، لابیاپلاستی یا جراحی زیبایی آلت تناسلی زنان، بلفاروپلاستی یا جراحی پلک، رینوپلاستی، ماموپلاستی یا جراحی ترمیمی پستان، فالوپلاستی یا بزرگ کردن آلت تناسلی مردان، ترمیم چانه، اتوپلاستی/ جراحی زیبایی گوش، جراحی پیوند بینی/سپتوپلاستی، لیپوساکشن و…
جراحی پلاستیک صورت
جراح پلاستیک صورت با هدف ایجاد احساس بهتر و افزایش اعتماد به نفس در افراد برای رفع ایرادات چهره و یا ایجاد تغییرات، بنا به درخواست بیمار، قابل انجام است. جراحی پلاستیک صورت شامل دو دسته زیبایی و ترمیمی است. جراحی زیبایی صورت به منظور تغییر ظاهری اجزای صورت و ایجاد تقارن بین آن انجام می‌شود و جراحی ترمیمی صورت شامل برطرف نمودن نواقص صورت و عدم تقارن‌هایی که در نتیجه مشکلاتی مانند انواع تومورها یا بروز عفونت و یا ناهنجاری‌های تکاملی و مشکلات مادرزادی وجود دارد می‌باشد.
جراحی پلاستیک بینی
بيني نقش مهمي در شكل ظاهري صورت دارد و جزء رایج‌ترین جراحی زیبایی به شمار می‌رود. جراحي پلاستيك بيني يك روش جراحي بسيار متداول است و شامل كوچك كردن يا بزرگ كردن بيني و ایجاد تغییرات در شکل بینی می‌شود. تغییرات در فرم ظاهري نوك بيني، استخوان بيني و همچنين سوراخ‌هاي بيني مي‌تواند با تغيير فاصله بين بيني و لب بالايي همراه باشد، بعضي اوقات اشكال در تنفس مي‌تواند با انجام جراحي پلاستيك بيني به طور همزمان برطرف شود.
جراحی بینی به دو دسته‌ی جراحی بینی گوشتی و جراحی بینی استخوانی قابل تفکیک است. برخی از افراد پوست بینی شان ضخیم، غضروف بینی‌شان ضعیف و نوک بینی پهنی دارند که در اصطلاح به بینی‌هایی با این ویژگی بینی گوشتی گفته می‌شود.
در مقابل عده‌ای از افراد پوست بینی‌شان نازک، غضروف بینی‌شان محکم و قوزی بر روی بینی خود دارند که به بینی‌هایی با این ویژگی، بینی استخوانی گفته می‌شود.
جراحی پلاستیک چشم
جراحی پلاستیک چشم شامل جراحی انحراف چشم و جراحی چشم مصنوعی یا پروتز چشم است. از موارد دیگر جراحی که مرتبط به اطراف چشم است می‌توان، به جراحی افتادگی پلک، جراحی پف زیر چشم، جراحی پلک پایین، جراحی پلک بالا، جراحی لیفت ابرو و جراحی افتادگی چشم اشاره کرد.
عمل جراحی پلاستیک پلک‌ها که اصطلاحا «بلفاروپلاستی» هم نام دارد، برای برداشتن پوست اضافی، برداشتن پف پلک‌ها و در مواردی اصلاح گودی چشم‌ها با هدف جوانسازی چهره طراحی شده است.
بهترین کاندیداهای جراحی زیبایی پلک افرادی با حداقل 35 سال سن هستند که شل شدن و آویزان شدن پوست پلک‌ها یا ایجاد پف زیر چشم منجر به بروز حالتی ناخوشایند شده است.
جراحی پلاستیک سوختگی
سوختگی‌های ایجاد شده در ناحیه صورت از بدترین نوع سوختگی‌ها به شمار می‌رود چرا كه علاوه بر ایجاد ظاهر ناخوشایند، با ماندگاری دایمی و تاثرات سو بر روح و روان فرد، می‌تواند در حركت لب‌ها، پلك‌ها و نواحی دیگر صورت اختلال ایجاد کند. سوختگی دست و پا نیز ممكن است محدودیت حركتی را برای فرد ایجاد كند.
درجه بندی سوختگی‌ها، بسته به عمق و میزان آسیبی كه به بافت وارد می‌شود، به سه دسته‌ی سطحی (درجه یک)، نیمه عمیق (درجه دو) و عمیق (درجه سه) قابل تفکیک است.
سوختگی‌های نوع عمیق و درجه سه، شامل آسیب به اپیدرم و درم است و حتی ممكن است به گوشت و استخوان‌های زیر و اطراف محل سوختگی نیز آسیب وارد شود در اینصورت بدن قادر به ترمیم خود، به دلیل از بین رفتن سلول‌های سالم نیست.
در صورت عدم درمان زخم‌های ناشی از سوختگی، بدن تلاش می‌كند با تشكیل بافتی موسوم به اسكار، روی آنها را بپوشاند، اما به مرور زمان، بافت جدید جمع شده، و موجب می‌شود پوست ظاهری نامطلوب به خود بگیرد یا محدودیت حركات مفاصل اطراف محل سوختگی ایجاد شود.
جراحی زیبایی سوختگی چگونه انجام می شود
در جراحی پلاستیک سوختگی، برای جایگزین کردن پوست سالم به جای پوست آسیب دیده، عمل جراحی یا همان پیوند پوست صورت می‌گیرد. جراحی پیوند پوست، رایج ترین عملی است که در بیماران آسیب‌دیده از سوختگی انجام می‌شود. در این صورت جراحان از پوست سالم قسمت‌های دیگر بدن فرد (اتوگرافت) استفاده می‌كنند.
در این عمل، قسمتی از پوست بیمار از ناحیه‌ای سالم در بدن او برداشته شده و به ناحیه‌ای که در اثر سوختگی آسیب دیده است، پیوند زده می‌شود.
درطول انجام جراحی پلاستیک، از یک ابزار مخصوص به نام درماتون برای آماده‌سازی گرافت‌های پیوندی استفاده می‌شود. گرافت‌های پوستی طبق وضعیت لایه‌هایی که باید برداشته شوند، به دو نوع گرافت‌هایی با ضخامت جزئی که تنها شامل خارجی‌ترین لایه‌های سطحی پوست و گرافت‌هایی با ضخامت کامل که کل لایه بافت پوست است را شامل می‌شود.
پوست پیوندی مورد نیاز جراحی زیبایی سوختگی معمولاً از قسمت‌هایی مانند باسن یا کشاله ران که در معرض دید نیست، برداشته می‌شود. سپس این پوست بر روی ناحیه‌ای که در اثر سوختگی آسیب دیده است، قرار داده شده و با چند بخیه در جای خود ثابت می‌شود.
روش دیگر جراحی پلاستیک یا همان جراحی زیبایی سوختگی کشیدن بافت است. اساس انجام این جراحی این است که در آن سرعت رشد پوست افزایش داده می‌شود تا نواحی آسیب‌دیده از سوختگی را بپوشاند. ابزار مخصوصی به نام بالن اکسپاندر نزدیک به پوست آسیب‌دیده قرار داده می‌شود تا رشد بافت پوست تسهیل شود.
در نهایت از پوست اضافه ی ایجاد شده برای پوشاندن و ترمیم کردن جای سوختگی استفاده می‌شود. در این روش رنگ و ساختار پوست ترمیم شده، دقیقاً مشابه با پوست اصلی است و اثر جای زخم هم کاملا مشهود نیست. معمولا جراحی پلاستیک پوست برای ترمیم سوختگی‌ها و ضایعات، جراحی آسانی نیست و اغلب پس از چند جراحی، نتایج دلخواه به دست می آیند.
جراحی زیبایی سینه
جراحی زیبایی سینه یکی از انواع جراحی پلاستیک است که افراد ممکن است به چند دلیل احساس نیاز به این جراحی زیبایی را در خود حس کنند. این نوع جراحی هم برای خانم‌ها و هم برای آقایان انجام می‌شود به همین دلیل انواع مختلفی از جراحی سینه وجود دارد. بیشتر افراد این جراحی را برای بزرگ کردن پستان‌ها استفاده می‌کنند. تعدادی از افراد نیز به منظور فرم‌دهی به سینه به این جراحی روی می‌آورند. برای بزرگ کردن سینه دو نوع جراحی زیبایی سینه وجود دارد که یکی از روش‌ها، تزریق چربی است. برای تزریق چربی، از نواحی مختلف بدن چربی را گرفته و زیر بافت سینه تزریق می‌کنند. روش دیگر پروتز سینه است که از معمول‌ترین روش‌ها برای بزرگ کردن سینه به حساب می‌آید.
هزینه جراحی پلاستیک
هزینه‌ی جراحی پلاستیک به عوامل زیادی بستگی دارد. اول از همه، پیچیدگی و مقیاس مداخله‌ی جراحی در نظر گرفته می‌شود. علاوه بر این، تعدادی از عوامل دیگر نیز وجود دارد که بر هزینه‌ی جراحی پلاستیک تأثیرگذارند:
- سطح صلاحیت، تجربه و اختیار جراح پلاستیک.
- وضعیت بیمار.
- محل انجام عمل جراحی مورد نظر.
- در دسترس بودن خدمات اضافی ارائه شده به بیمار (هزینه‌ی آنالیزها، آزمایشات و مطالعات لازم قبل از عمل، داروها، مواد مصرفی، ایمپلنت و غیره).
- نوع تکنیک جراحی که در طول عمل مورد استفاده قرار می‌گیرد.
- بیهوشی (بیهوشی موضعی یا عمومی).
- جراحی اول یا ترمیمی بودن.
خطرات و عوارض انواع جراحی پلاستیک
مانند تمام روش‌های جراحی در پزشکی، در جراحی پلاستیک نیز خطر عوارض خاصی وجود دارد. این عوارض از یک بیمار به بیمار دیگر متفاوت است. هر گونه مداخله در بدن انسان می تواند منجر به عفونت بعد از عمل شود. با این حال، رعایت دقیق قوانین بهداشتی می تواند خطر عفونت را به حداقل برساند.
برخی از انواع جراحی‌های پلاستیک منجر به کبودی و خونریزی می شوند که باید سریعا پیگیری شوند. بسته به نوع جراحی ممکن است عوارض متعددی ایجاد شود. اگر جراحی پلاستیک و زیبایی توسط جراح مجرب و آموزش دیده ای مانند دکتر محمد ثابت به صورت حرفه ای انجام شود و بیمار مراقبت های لازم را در کلینیک دریافت کند، خطر عوارض نسبتاً کم است. با این حال، جراحی پلاستیک زیبایی را نباید ساده انگاشت. زیرا این یک روش جراحی است که بدن را در معرض استرس حاد قرار می‌دهد. مزایا و خطرات یک عمل همیشه باید با یکدیگر سنجیده شود، زیرا هر بدن به طور جداگانه به مداخلات خارجی واکنش نشان می دهد.
شباهت جراحی پلاستیک ترمیمی و زیبایی
اغلب همپوشانی قابل توجهی بین جراحی پلاستیک ترمیمی و جراحی زیبایی وجود دارد، چراکه این دو نوع جراحی در بسیاری از اصول اولیه جراحی مشترک هستند. صرف نظر از نوع جراحی پلاستیک انجام شده، هدف نهایی جراحی تاحد امکان باید به حداکثر رساندن نتیجه عمل باشد. بسیار مهم است که بیماران از قبل در مورد نتیجه زیبایی مورد انتظار با جراح پلاستیک خود صحبت کنند تا اطمینان حاصل شود که انتظارات مناسب برآورده شده است.
در بعضی شرایط ممکن است بسته به وضعیت خاص بیمار “جراحی پلاستیک ترمیمی” یا “جراحی زیبایی” در نظر گرفته شوند. به عنوان مثال، جراحی زیبایی بینی که معمولاً برای بهبود ظاهر بینی انجام می شود، اما ممکن است برای بازگرداندن تنفس طبیعی بینی و ظاهر طبیعی بعد از شکستگی بد بینی نیز ضروری باشد.
بیشتر بخوانیم: آنچه که در مورد جراحی بینی باید بدانید
دکتر محمد ثابت | فوق تخصص جراحی پلاستیک و زیبایی